Medische en schrijnende omstandigheden
Zowel medische omstandigheden als bijzondere en individuele omstandigheden kunnen de vertrekprocedure beïnvloeden.
Uitstel van vertrek
Het kan voorkomen dat het voor een vreemdeling, of een van de gezinsleden, vanwege de gezondheidstoestand niet verantwoord is om te reizen. In zo’n geval kan de vreemdeling in aanmerking komen voor uitstel van vertrek op grond van artikel 64 Vw.
De vreemdeling kan zelf om dit uitstel van vertrek verzoeken. De regievoerder van de DT&V kan ook ambtshalve een artikel 64-procedure opstarten. Dit gebeurt eigenlijk alleen in de situatie dat er geen gemachtigde van de vreemdeling bekend is. Is er wel een gemachtigde bekend, dan zal de regievoerder – als die van mening is dat er duidelijke indicaties zijn dat een vreemdeling om medische redenen niet kan reizen en/of dat bij terugkeer een medische noodsituatie ontstaat – met de gemachtigde contact opnemen en het starten van een 64-procedure in overweging geven.
De regievoerder hoeft geen medische stukken mee te nemen. De medisch adviseur van de IND – dat zijn de artsen van het Bureau Medische Advisering (BMA) – neemt contact op met de behandelaar van de vreemdeling om zo het medisch dossier te krijgen. De IND meldt de uitkomst van het ambtshalve gestarte onderzoek door BMA weer aan de DT&V. Indien de IND uitstel van vertrek verleent, is dit in beginsel meestal voor een periode van maximaal zes maanden. Het kan zijn dat na het verloop van die periode de vreemdeling nog steeds niet in staat is te reizen, dan zal het BMA een nieuwe beoordeling uitvoeren.
Schrijnende omstandigheden
Vreemdelingen die voor de eerste keer een aanvraag indienen voor een verblijfsvergunning regulier of asiel, kunnen aangeven of er bijzondere en individuele omstandigheden zijn die zich in Nederland hebben voorgedaan. Deze omstandigheden worden meegenomen in de beoordeling van de aanvraag als niet wordt voldaan aan het verblijfsdoel waarvoor de aanvraag is ingediend.
Wanneer wordt geconcludeerd dat er sprake is van schrijnende omstandigheden, wordt de zaak voorgelegd aan het Multi Disciplinair Team Schrijnende zaken, (kortweg MDT (SZ). Oordeelt het MDT (SZ) dat sprake is van een schrijnende situatie waarbij niet voldaan wordt aan een verblijfsdoel, dan legt het de zaak via een nota voor aan het hoofd van de IND. Die kan dan besluiten dat de vreemdeling een verblijfsvergunning regulier krijgt voor bepaalde tijd.
Naast het adviseren over schrijnende zaken in de eerste toelatingsprocedure, hebben MDT’s SZ ook als doel om bepaalde – vastgelopen - zaken die (mogelijk) politiek, media en/ of maatschappelijk gevoelig zijn met een frisse en onbevangen blik te bekijken en een advies uit te brengen over het vervolg van deze zaken. Denk aan zaken waarin zich een calamiteit (bijv. honger-/dorststaking, suïcidedreiging of –poging) heeft voorgedaan of dreigt voor te doen, of waarin bijzonderheden spelen rondom opvang of terugkeer.