Gedwongen terugkeer

Medewerking van het land van herkomst

Bij vreemdelingen die niet meewerken aan terugkeer is de medewerking van het land van herkomst aan gedwongen terugkeer cruciaal. Sommige landen nemen alleen onderdanen terug die aangeven terug te willen keren. Ook doen vreemdelingen die niet willen terugkeren er vaak alles aan om hun identiteit en nationaliteit te verhullen. Zij weten dat het daardoor moeilijker wordt voor DTenV om een (vervangend) reisdocument te krijgen van de diplomatieke vertegenwoordiging. Gedwongen terugkeer is daarom vaak een weerbarstig proces.

Vrijheidsbeperking

Plaatsing in een detentiecentrum of een gesloten gezinsvoorziening kan onderdeel zijn van gedwongen terugkeer. Hierbij wordt de vreemdeling in bewaring gesteld, met het oog op uitzetting.

Reguliere lijndiensten en overheidsvluchten

Het gedwongen vertrek gebeurt in de regel per vliegtuig via reguliere lijndiensten.

In sommige gevallen, bijvoorbeeld als een groot aantal vreemdelingen van dezelfde nationaliteit tegelijk kan vertrekken, vindt een overheidsvlucht plaats. Dan wordt een vliegtuig ingezet waarmee deze mensen worden teruggebracht naar hun land van herkomst.
Steeds vaker organiseren Europese landen gezamenlijk uitzettingen. Deze worden vaak zowel organisatorisch als financieel ondersteund door het Europees Agentschap voor het beheer van de operationele samenwerking aan de buitengrenzen (Frontex).

Begeleiding en toezicht

Als er aanwijzingen zijn dat de vreemdeling zich tegen zijn uitzetting zal verzetten, begeleiden escorts van de Koninklijke Marechaussee de vreemdeling tijdens zijn reis. Maar bij gedwongen terugkeer kan ook sprake zijn van vertrek zonder begeleiding, dus min of meer zelfstandig.
In de statistieken wordt bijgehouden hoeveel vreemdelingen onder toezicht vertrekken.

Deze cijfers hebben zowel betrekking op vreemdelingen die zelfstandig zijn vertrokken via de Internationale Organisatie voor Migratie als op vreemdelingen die gedwongen zijn teruggekeerd, met of zonder begeleiding. Zie hiervoor de rapportages vreemdelingenketen en de kerncijfers over Asiel en migratie.